Portal nr 1 w powiecie bolesławieckim
BolecFORUM Nowy temat
Okruszki Historii
12 lutego 2024r. godz. 20:10, odsłon: 3380, Dariusz Gołębiewski

79 lat temu sowieci niemal bez walki wkroczyli do Bolesławca

Tuż przed nadejściem Armii Czerwonej w mieście zapanował chaos, wywołany fanatyzmem nazistowskich notabli. Gdy tylko sowieci weszli, na ulicach rozpętały się bezprawie i piekło.
Żołnierze Armii Czerwonej na cmentarzu im. Kutuzowa, 1945 rok
Żołnierze Armii Czerwonej na cmentarzu im. Kutuzowa, 1945 rok (fot. Лев Владимирович Прозоровский)
REKLAMA
Villaro zaprasza

Na początku 1945 roku klęska Niemiec w II wojnie światowej była już oczywista.12 stycznia 1945 roku na froncie wschodnim ruszyła wielka ofensywa Armii Czerwonej, która zaczęła wkraczać w głąb Niemiec. Od tej pory przez Bolesławiec przechodziły coraz dłuższe kolumny uchodźców - i trudno się dziwić. Czerwonoarmiści, pamiętający niemieckie zbrodnie wojenne, a często po prostu rozpici, masowo mordowali i gwałcili, nie pytając, czy ich ofiary były zbrodniarzami, czy nie. Wszystko zgodnie z wezwaniem propagandysty Ilji Erenburga - Jeśli zabiłeś jednego Niemca, zabij drugiego – nie ma dla nas niczego weselszego od niemieckich trupów

Lokalni nazistowscy urzędnicy do samego końca obiecywali, że sowieci tutaj nie dotrą. Obiecywali to nawet wtedy, gdy nastolatkowie zaczęli patrolować ulice Bolesławca, pilnując porządku i obserwując tłumy idących w kierunku Drezna uchodźców. Ich fanatyzm miał tragiczne konsekwencje, bo w poszczególnych wioskach zarządzano ewakuację cywilów niemal w ostatniej chwili, gdy sowiecka armia była już o kilka kilometrów od danej miejscowości. Dla przykładu, z Kraśnika Górnego mieszkańcy ewakuowali się dosłownie na kilka godzin przed wejściem Rosjan. 

Rankiem 11 lutego z Bolesławca odjechał ostatni pociąg ewakuacyjny, a chwilę potem saperzy wysadzili w powietrze kilka przęseł wiaduktu kolejowego. Wojska sowieckie wdarły się do miasta jeszcze tego samego dnia, nie napotykając większego oporu. Mimo to już przy szpitalu psychiatrycznym doszło do pierwszej zbrodni wojennej - sowieccy sołdaci rozstrzelali pacjentki szpitala psychiatrycznego.

12 lutego całe miasto znalazło się pod wyłącznym panowaniem Armii Czerwonej. Sowieci, zgodnie z konwencją genewską, utworzyli komendanturę wojenną, która jednak zamiast pilnować porządku i wyłapywać niemieckich zbrodniarzy, niemal zupełnie ignorowała samowolę swoich żołnierzy. Cywile byli napadani, gwałceni i ograbiani, a często też zabijani; tylko w pierwszych dniach czerwonego panowania miało zginąć około 300 osób. 

Tylko w garażu należącym do restauracji Zur Eisenbahn odnaleziono 45 ciał pomordowanych bolesławian. Szerokim echem odbiła się tragedia, która spotkała rodzinę dr Krügera – jego żona i dwie córki zostały zamordowane i ukryte w piwnicy przez pijanych mołojców. W ratuszu zainstalowała się placówka NKWD, sowieckiej tajnej policji, która przesłuchiwała licznych mieszkańców miasta, strasząc ich nawet zsyłkami na Syberię. Ponurą sławą cieszyła się tzw. "Piwnica" w Krzyżowej, gdzie sowieckie służby przesłuchiwały i katowały licznych "faszystów", niezależnie od tego, czy byli nazistami, czy nie. 

Kolejne rocznice tej tragedii nie są dzisiaj szerzej komentowane. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych odbywały się co prawda święta ku czci "wyzwolenia" Bolesławca (od XIV wieku będącego miastem niemieckim), ale przekazywano na nich nieprawdziwy obraz rzekomych walk o miasto, w których miało ono ulec zniszczeniu. To, że tak naprawdę za zniszczenia odpowiadali pijani mołojcy, podpalający całe kamienice i obrzucający je granatami, musiało być wtedy przemilczane. 

Źródła:

- A. Bolz,  Aus der Geschichte der Waisen- und Schulanstalten zu Bunzlau. Teil III 1933-1945. Schülertreffen nach 1945, Minden/Westfalen 1998, maszynopis przechowywany w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

- H. Christiani, Das Leben in der deutschen, schlesischen Kleinstadt Bunzlau, Siegburg 1973.

- M. Gürtler, Schicksalswende [w:] Der Bunzlauer Kreis am Bober und Queis.  Ein Heimatbuch, red. K. Springer, Siegburg 1964

- E.H, Die Brände nahmen kein Ende. Die Russenzeit in Bunzlau [w:] „Bunzlauer Heimat-Kalender“, nr. 11 (1945).

 

79 lat temu sowieci niemal bez walki wkroczyli do Bolesławca

~~Rezedowy Goździk niezalogowany
15 lutego 2024r. o 6:46
,Oto co ja słyszłem ;Bolesławiec został zburzony przez sowiecką artylerie ,która rozstawiła się w okolicy obecnego cmentarza na cmentarnej . Ostrzeliwali miasto z dział .
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
~~Romek niezalogowany
19 lutego 2024r. o 10:18
I teraz rządzą w bolesławcu ich potomkowie co przyjechali na czołgach
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
~~Ołowianoszara Aksamitka niezalogowany
19 lutego 2024r. o 10:45
Może autor przeczytał by wspomnienia mieszkanki Bolesławca od 1945 roku?.
https://jbc.jelenia-gora.pl/Content/10495/Elzbieta_Erban_Oczami_dziecka.pdf
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
22990
piotr1965
20 lutego 2024r. o 7:30
~~Rezedowy Goździk napisał(a): ,Oto co ja słyszłem ;Bolesławiec został zburzony przez sowiecką artylerie ,która rozstawiła się w okolicy obecnego cmentarza na cmentarnej . Ostrzeliwali miasto z dział .


Nie ma takiej ulicy - Cmentarna.



Dopisane 20.02.2024r. o godz. 07:28:

Fragment o wyzwoleniu miasta z książki: http://www.tvk-gaj.pl/.../Wyzwolenie-Dolnego-%C3%9Cl%C2... Chyba trochę podkolorowany...

Wyzwolenie Bolesławca. Walki w rejonie Nowogrodźca
W pasie natarcia 52 armii ogólnowojskowej działania rozwijały się na
ogół pomyślnie. 10 lutego na prawym skrzydle 48 korpus piechoty osiągnął
Bóbr rejonie Golnic i nazajutrz sforsował go, po czym rozwinął natarcie przez
masywy leśne ku Kwisie, którą osiągnął 13 lutego. 7 korpus pancerny gwardii, po wymanewrowania 10 lutego Chojnowa,
podążając przez Witków, Krzyżową i Kraśnik, uderzył od północnego wschodu
na Bolesławiec. Wieczorem czołowymi oddziałami osiągnął jego przedpola
i nawiązał walkę z licznym garnizonem miasta. Walki o miasto były bardzo zacięte. Oddziały pancerne z najwyższym trudem przebijały się przez zabarykadowane ulice. Wieczorem 11 lutego dotarła do miasta 31 dywizja piechoty 78
korpusu. Wspomogła 7 korpus pancerny w walkach ulicznych w centrum Bolesławca. Bój o miasto trwał przez całą noc i rano 12 lutego. Piechota osłaniała
czołgi przed bronią przeciwpancerną nieprzyjaciela, blokowała jego gniazda
oporu, które czołgiści niszczyli ogniem dział. Przed południem garnizon został
pobity. Wojska radzieckie zdobyły wielkie ilości uzbrojenia i sprzętu bojowego
oraz duże magazyny materiałów wojennych. Uwolniły więźniów z filii obozu
koncentracyjnego Gross-Rosen. Bolesławiec był bezludnym, zaminowanym rumowiskiem. Ponad 1400 domów, czyli prawie 60% ogółu zabudowań leżało
w gruzach. Ofiarą wojny padło zabytkowe Stare Miasto. Wieczorem 12 lutego
w Moskwie uczczono ten sukces wojsk 1 Frontu Ukraińskiego 20 salwami armatnimi z 224 dział.


Dopisane 20.02.2024r. o godz. 07:30:

Skoro o miasto stoczono tak straszny bój wypada zadać jedno pytanie? Gdzie znajdują się groby poległych żołnierzy radzieckich z 11 i 12 lutego 1945 r ?
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
~~Hańba wam na wieki niezalogowany
24 lutego 2024r. o 7:24
Naród po dziś dzień płaci wysoką cenę za haniebne rządy pis.
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
~~IV rozbiór Polski niezalogowany
24 lutego 2024r. o 15:30
skutki niepowstrzymania Rosji teraz na Ukrainie będą globalne i tragiczne.
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
22745
oprych
24 lutego 2024r. o 15:53
To straszne
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
~~Różowoczerwona Goryczka niezalogowany
24 lutego 2024r. o 17:34
~~Rezedowy Goździk napisał(a): ,Oto co ja słyszłem ;Bolesławiec został zburzony przez sowiecką artylerie ,która rozstawiła się w okolicy obecnego cmentarza na cmentarnej . Ostrzeliwali miasto z dział .

Tak I dodam że kamienice w Rynku zniszczyli
Zgłoś do moderacji Odpowiedz
Wypowiedz się:
Jeśli zostawisz to pole puste przypiszemy Ci losową ksywę.
Publikacja czyichś danych osobowych bez zezwolenia czy użycie zwrotów obraźliwych podlega odpowiedzialności karnej i będzie skutkować przekazaniem danych publikującego organom ścigania.
Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Bolec.Info nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii i wypowiedzi, a osoba zamieszczająca wypowiedź może ponieść za jej treść odpowiedzialność karną i cywilną. Bolec.Info zastrzega sobie prawo do moderowania wszystkich opublikowanych wypowiedzi, jednak nie bierze na siebie takiego obowiązku. Pamiętaj, że dodając zdjęcie deklarujesz, że jesteś jego autorem i przekazujesz Wydawcy Bolec.Info prawa do jego publikacji i udostępniania. Umieszczając cudze zdjęcia możesz złamać prawo autorskie. Bolec.Info nie ponosi odpowiedzialności za publikowane zdjęcia.
Daj nam Cynk - zgarnij nagrodę!

Byłeś świadkiem jakiegoś wypadku lub innego zdarzenia? Wiesz coś, o czym my nie wiemy albo jeszcze nie napisaliśmy? Daj nam znać i zgłoś swój temat!

Wypełnij formularz lub wyślij pod adres: [email protected].

Kontakt telefoniczny z Redakcją Bolec.Info: +48 693 375 790 (przez całą dobę).