Dlaczego język angielski został narzędziem globalnej komunikacji?

(fot. )

Według danych Worldometer, na dzień dzisiejszy nasza planetę zamieszkuje blisko osiem miliardów ludzi. Chociaż 1,5 miliarda posługuje się w stopniu komunikatywnym językiem angielskim, ‘tylko’ dla 450 milionów jest to język ojczysty, którego używają na co dzień. Dla porównania - język chiński jest podstawowym językiem dla 1,3 miliarda, hiszpański jest pierwszym językiem dla ponad pół miliarda ludzi. Logicznym wnioskiem z tego zestawienia jest, że angielski zajmuje trzecie miejsce pod względem globalnej popularności… a jednak jest językiem nr 1 na świecie. Dlaczego?

Przyczyną takiego stanu rzeczy są obszary, jakie zdominowała współczesna lingua franca.

Język angielski w biznesie

Angielski dominuje w tej dziedzinie od niemal 150 lat. Początki sięgają czasów imperialnych, kiedy obszar kontrolowany przez angielskich kolonizatorów stanowił ponad ¼ globu. Brytyjskie kolonie to między innymi niemal cały obszar Ameryki Północnej gdzie powstało najbardziej dynamicznie rozwijające się państwo, tj. USA. Ekspansja gospodarcza tego kraju w naturalny sposób wymusiła komunikację po angielsku w kontaktach handlowych i szeroko rozumianym globalnym biznesie.

Obecnie coraz częściej umowy między przedsiębiorcami są tłumaczone na język angielski nawet jeżeli nie jest to język ojczysty żadnej ze stron. Co więcej, producenci działający lokalnie nierzadko obok wersji w języku ojczystym publikują na swoich stronach internetowych informacje o firmie, katalogi czy karty produktu w języku o zasięgu globalnym. Takie tłumaczenie na angielski jest podyktowane nie tylko możliwością dotarcia do zagranicznego odbiorcy, ale również elementem budowania marki wpisującym się w ogólnoświatowy trend globalnej komunikacji.

Język angielski w świecie nauki

Międzynarodowa współpraca pomiędzy uczelniami i ośrodkami badawczymi oparta jest na języku angielskim.  Znakomita większość sympozjów, zjazdów i konferencji organizowana jest w języku Szekspira.  Przyczyna tego stanu rzeczy leży ponownie w szeroko pojętej amerykańskiej dominacji.  USA, obok UK i Chin wiodą prym pod względem najwyżej klasyfikowanych uczelni, ilości wynalazków i zarejestrowanych patentów. Poza nielicznymi, wszystkie najbardziej prestiżowe magazyny (Nature, PNAS, Science, Lancet itd.) zajmujące się publikacją osiągnięć naukowych mają swoje korzenie w Stanach Zjednoczonych lub UK. Co ciekawe, praktycznie na każdej uczelni na świecie tłumaczenie publikacji naukowych na angielski (realizowane np. przez biuro tlumaczenia-gk.pl) podnosi nie tylko prestiż autora, ale jest warunkiem uzyskania wyższego wskaźnika IF, tj. odpowiedniej ilości punktów (w Polsce obowiązuje punktacja przyznawana przez MEN) m.in. otwierających drogę do doktoratu czy habilitacji.

Język angielski w turystyce

Wiele krajów postrzega turystykę jako istotne źródło zwiększenia swojego PKB i stara się przygotować ofertę dla potencjalnych gości. Niektóre, szczególnie atrakcyjne regiony inwestują w reklamę w globalnych sieciach TV i mediach społecznościowych.  Z drugiej strony, coraz więcej ludzi postrzega zagraniczne podróże jako ciekawszą i bardziej prestiżową  alternatywę dla turystyki lokalnej. Szybki wgląd w dane z największych lotnisk pokazuje rosnącą liczbę pasażerów na całym świecie. Chcemy podróżować, podróżujemy coraz dalej i pomimo okresowego spadku z powodu pandemii Covid-19, globalna liczba turystów niezmiennie wpisuje się w trend wzrostowy. Podróżowanie, nawet z rodzimym biurem podróży wymaga jednak komunikacji. Niestety, nie mamy zbyt dużego wyboru- globalnym językiem turystów jest język angielski. Wynika to z  jego ugruntowanej już popularności w innych dziedzinach komunikacji, globalnych mediów i Internetu, a także z faktu, że jest to język…… stosunkowo prosty do nauczenia się (w stopniu podstawowym, tj. komunikatywnym). Bez względu na to, czy nasz język ojczysty należy do grupy słowiańskiej, indoeuropejskiej czy kaukaskiej, język angielski będzie z reguły plasował się w grupie względnie łatwej do opanowania, jeśli porównać z innymi, zwłaszcza odległymi kulturowo językami.

Do przeszłości należą obrazki z naszego rodzimego podwórka, kiedy podczas wakacji za granicą rolę tłumacza angielskiego pełniły nasze dzieci, które miały kontakt z angielskim  już w przedszkolu. Dzisiaj, coraz więcej dorosłych z większym lub mniejszym sukcesem po prostu komunikuje się w tym języku i trend ten ma charakter globalny.