Naukowcy z całej Polski przyjechali do Klekusiowa

W miniony weekend Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt gościł Grupę Badawczą Bociana Białego. Jak mają się bociany? Opowiedzieli nam znani uczeni.

Grupa Badawcza Bociana Białego w Klekusiowie (fot. Bolec.Info)

W dniach od 2do 4 lutego w Klekusiowie w Tomaszowie Bolesławieckim odbył się X Zjazd Grupy Badawczej Bociana Białego. Jest to organizacja zrzeszająca badaczy bocianów z całej Polski, która również współpracuje z krajami sąsiadującymi, takimi jak Litwa, Białoruś, Ukraina, Słowacja, Czechy i Niemcy. Do grupy należą zarówno osoby zajmujące się badaniem bocianów zawodowo, zatrudnione w jednostkach naukowych, jak i wiele osób amatorsko obserwujących bociany, lub w ramach swojego hobby biorących udział w badaniach naukowych.

Grupa została utworzona w 2012 roku podczas zjazdu założycielskiego, w ówczesnym Instytucie Zoologii (dzisiaj Katedrze Zoologii) Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Tegoroczny Zjazd nieprzypadkowo odbył się w Klekusiowie. To właśnie w naszym lokalnym ośrodku bocian biały jest najczęściej leczonym i rehabilitowanym gatunkiem ptaka, a w samym gospodarstwie jest gniazdo bociana białego, które można na bieżąco śledzić dzięki transmisji online.

Mieczysław Żuraw, gospodarz Klekusiowa, należy do grupy od sześciu lat. W jego ośrodku przebywają obecnie 23 bociany białe oraz jeden czarny. Opowiedział nam o zjeździe i ratowaniu bocianów w poniższym filmie:

Podczas zjazdu badacze przedstawili bieżące wyniki standardowych badań monitoringowych polegających na śledzeniu liczebności gatunku, liczby odchowywanych młodych, obrączkowaniu czy przemieszczeniach indywidualnie znakowych dorosłych bocianów. 

Ciekawe wyniki badań przedstawił Marek Stajszczyk z Brzegu, który omówił zimowanie bocianów na terenach lęgowych lub na terenach, gdzie bociany zatrzymywały się tylko podczas wędrówki jesiennej. Okazuje się, że to zjawisko jest coraz częstsze i w przyszłości może się rozprzestrzeniać w populacji.

Dzięki transmisji online badacze mieli też możliwość wysłuchania prelekcji o stanie populacji bociana białego w Białorusi. Dr Irina Samusenko przedstawiła wyniki trzydziestoletnich badań, z których wynika, że populacja w wielu rejonach Białorusi ma tendencje spadkowe, a ich przyczyną jest najprawdopodobniej opuszczanie terenów wiejskich przez ludzi.

Natomiast dr. hab. Andrzej Wuczyński i mgr Gabriela Krogulec przeprowadzili badania z pogranicza ornitologii i etnografii badając ludowe wierzenia związane z bocianem i stosunek do tego gatunku wśród ludności wiejskiej podczas badań ankietowych przeprowadzonych przy okazji monitoringu bociana w 1958 roku. 

Grupa omówiła również plany i wyzwania jakie przed stoją przed badaczami. Jednym z nich będzie badanie zawartości mikroplastiku w diecie bocianów, co będzie tematem tegorocznych ogólnopolskich badań.

Dlaczego badanie bocianów jest tak ważne?

- Na zachodzie i południu Polski, tu gdzie jesteśmy, sytuacja z bocianem jest dość dramatyczna. Populacja tego pięknego, polskiego gatunku ginie. Na Śląsku możemy mówić o zaniku 40 procent populacji w ciągu ostatnich 40 lat, czyli jest to bardzo szybki proces - powiedział nam prof. dr hab. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. - Badanie wszystkich organizmów żywych jest dla nas bardzo ważne, w tym bocianów, bo badamy je po to, żeby je skutecznie chronić. Jeśli chcemy im pomóc w przyszłości, to musimy wiedzieć jakie czynniki im zagrażają. 

O tym jakie badanie są przeprowadzane na bocianach opowiedział nam dr hab. Piotr Tryjanowski w poniższym materiale wideo:

Jak przekazał nam współzałożyciel grupy badawczej, nauk biologicznych, Marcin Tobółka, ostatnie badania bocianów ujawniły, że setki tych paków w Polsce żeruje na wysypiskach śmieci, co niepokoi naukowców. W naszej rozmowie zwrócił też uwagę na to, jak ważnym gatunkiem są bociany.