Jak wyglądały Święta w Bolesławcu sto, dwieście i trzysta lat temu?

Dzięki zapisom z miejskich kronik możemy zobaczyć, jak wyglądały kiedyś Święta w naszym mieście i co się wtedy tutaj działo.

Bolesławiec (fot. Bernard Łętowski)

1924

Dokładnie sto lat temu Boże Narodzenie, podobnie jak miało to miejsce już od 1756 roku, katolicy i ewangelicy świętowali w swoich oddzielnych świątyniach. Dodatkowym powodem do świętowania było wtedy otwarcie przedszkola w pobliżu ulicy Staszica, utworzonego w dawnych dobrach miejskich.

Przy wigilijnym stole mogło być jednak dosyć gorąco, ponieważ w grudniu 1924 roku miały miejsce wybory do pruskiego parlamentu krajowego. Bolesławiec należał do legnickiego okręgu wyborczego, w którym wyniki między prawicą a centrum i lewicą rozłożyły się niemal równomiernie, a 3,3% głosów zgarnęli komuniści. Finansowo Święta po raz pierwszy od I wojny światowej upłynęły dosyć spokojnie, choć jeszcze rok wcześniej Niemcami wstrząsała rekordowa hiperinflacja, a wielu ludziom groził głód. 

1824

Równo dwieście lat temu Boże Narodzenie pod Bolesławcem nie należało do najszczęśliwszych. W kronice Johanna Bergemanna odnotowano, że 2 grudnia 1824 roku w mieście zmarł Servis-Controlleur Christian Günther, a 14 grudnia w Dąbrowie Bolesławieckiej spłonął dom zagrodnika Willicha. Jakby tego było mało, jego młodsza siostra doznała poważnych poparzeń i zmarła wkrótce po Bożym Narodzeniu, a do kolejnego pożaru domu doszło w Łące. 

1724

Podobnie jak miało to miejsce od końca wojny trzydziestoletniej, większość mieszczan musiała świętować Boże Narodzenie w Tomisławiu. Bolesławiec jako część Dolnego Śląska był pod panowaniem "arcykatolickich" Habsburgów, a Tomisław, położony na wschodnim krańcu Górnych Łużyc, był pod panowaniem zdominowanej przez ewangelików Saksonii.

Bolesławianie, nie mając innego wyjścia, uczęszczali do tamtejszego kościoła (wówczas ewangelickiego) na nabożeństwa, a w Bolesławcu odbywała się jedynie świecka część świętowania. Dużo większy wybór mieli, będący w mniejszości, katolicy - mogli udać się do obecnej Bazyliki lub do klasztoru dominikanów. 

1624

Od sześciu lat Europą targała wojna trzydziestolenia, a kilkanaście dni przed Świętami w Bolesławcu temperatura spadła tak nisko, że zamarzające gałęzie kruszyły się przy niewielkim dotyku, podobnie zresztą inne rośliny. Dwa miesiące wcześniej Bolesławice dotknęła szalejąca na całym Dolnym Śląsku epidemia, a w pożarze spłonął niemal cały Gryfów Śląski, więc bolesławieckie Święta upływać musiały niejako w cieniu tych tragicznych zdarzeń. 

1524

Kilka miesięcy wcześniej do Bolesławca dotarła reformacja, więc Święta musiały już mijać w atmosferze głębokich, rodzinnych podziałów na tle religijnym. Spora część bolesławieckich mieszczan świętowała już w duchu luterańskim, a do luteran należała już nawet obecna Bazylika, ale w mieście wciąż byli - będący w mniejszości - ludzie wierni Kościołowi katolickiemu. Katolickie nabożeństwa wciąż odbywały się jednak w klasztorze dominikanów, znajdującym się wówczas przy obecnych ulicach Armii Krajowej i Teatralnej. 

Źrodła:

• J. Bergemann, Chronik der Stadt Bunzlau. Dritte Abtheilung, Bunzlau 1830.
• J. Bergemann, Chronik der Stadt Bunzlau. Vierte Abtheilung, Bunzlau 1831.
• Bolesławiec. Zarys monografii miasta, red. T. Bugaj, K. Matwijowski, Wrocław-Bolesławiec 2001.
• H. Christiani, Das Leben in der deutschen, schlesischen Kleinstadt Bunzlau, Siegburg 1973.
• E. Wernicke, Chronik der Stadt Bunzlau von den altesten Zeiten bis zum Gegenwart, Bunzlau 1884.

Możliwe, że niedługo na innym portalu ukaże się anonimowe, nieautoryzowane streszczenie tego Okruszka. Jeśli chcesz docenić prawdziwe, oryginalne Okruszki Historii, możesz czytać je na Bolec.Info, a dzięki Buycoffee.com możesz postawić mi też świąteczną kawę! Wystarczy kliknąć w przycisk poniżej lub w ten link - buycoffee.to/darekgolebiewski - i dokonać drobnej wpłaty. Doceniasz w ten sposób moją pracę i jednocześnie ją ułatwiasz!