Choroby infekcyjne gałek ocznych

Oczy nieustannie mają kontakt z różnymi czynnikami zewnętrznymi, które mogą powodować ich podrażnienie.

Choroby infekcyjne gałek ocznych: zapalenie spojówek, jęczmień. (fot. )

Oczy nieustannie mają kontakt z różnymi czynnikami zewnętrznymi, które mogą powodować ich podrażnienie, a nawet infekcje, czy urazy mechaniczne. Delikatna struktura oczu powoduje, że często ulegają podrażnieniom. Wśród czynników środowiskowych, które mają szkodliwe działanie na delikatną błonę śluzową oczu wyróżnia się: suche powietrze w pomieszczeniach, smog, pyłki (i inne cząsteczki pochodzenia roślinnego w powietrzu), latające owady (uderzenie takiego rozpędzonego owada w przednią część oka może skończyć się trwałym uszkodzeniem, a na pewno kilkugodzinnym bólem oka), silne promienie słoneczne, porywisty wiatr, czy substancje chemiczne rozpylone – w dużym stężeniu. W mieszkaniu, w pracy, gdy jest włączone ogrzewanie bądź klimatyzacja, to oczy prędzej, czy później zareagują na to – pojawia się uczucie piasku pod oczami. Warto zauważyć, że dzieci często pocierają oczy rączką, a to grozi zatarciem, niekiedy nawet uszkodzeniem delikatnej warstwy wierzchniej nabłonka oka (nabłonka rogówki), czy nawet odklejeniem się rogówki! Mało tego – na paluszkach mogą mieć jakieś bakterie, które w ten sposób bezproblemowo dostaną się do oczu.

Jakie są objawy zapalenia spojówek?

Do najbardziej charakterystycznych objawów zapalenia spojówek należą:

• przekrwione spojówki ( tzw. „czerwone oko”)
• surowicza lub śluzowo-ropna wydzielina
• silny obrzęk spojówki  

Dolegliwości towarzyszące, to silne łzawienie, zwężenie szpary powiekowej, światłowstręt, uciążliwe swędzenie okolic oczu, pobudzenie, rozdrażnienie.

Zapalenie spojówek należy do najczęstszych chorób infekcyjnych oczu. Maluchy mają kontakt z innymi dziećmi i najróżniejszymi miejscami, gdzie roi się od dużo nieprzyjaznych dla ludzkiego organizmu bakterii. Przebieg zapalenia spojówek może być przewlekły, ale również niekiedy ustępuje samoistnie, nie wymagając przy tym specjalistycznego leczenia. W każdym przypadku, gdy tylko cokolwiek nas zaniepokoi należy zapisać dziecko na wizytę do lekarza okulisty.

Apelujemy o rozwagę, gdy jesteście ze swoimi dziećmi w miejscach publicznych (takich jak: restauracja, centrum handlowe, kino, teatr, bawialnia, park rozrywki, publiczne toalety itd.). Nie spuszczajcie swoich dzieci ani na chwilę z oczu, ponieważ maluchy chętnie wszystkiego dotykają, a później tymi samymi malutkimi i brudnymi rączkami mogą zatrzeć oko! Dbanie o higienę pozwoli uniknąć zbędnych powikłań i infekcji – jednorazowe chusteczki odświeżające będą tutaj bardzo przydatne.

Jakie są przyczyny zapalenia spojówek?

Zapalenie spojówek wywołują najczęściej: bakterie, wirusy i alergeny (kurz, pyłki roślin). ZSO, czyli zespół suchego oka również należy do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zapalenia spojówek. Soczewki kontaktowe, zwłaszcza te całodobowe – niezdejmowane na noc – mogą przyczynić się do jego rozwoju. Stąd należy szczególnie przestrzegać zasad higieny oczu, gdy nosi się soczewki kontaktowe. Pomogą w tym kropelki do przemywania oczu. Proponujemy zdejmować soczewki na noc, nawet, jeśli z przeznaczenia są do noszenia w dzień i na noc.

W przypadku dzieci profilaktyka odgrywa znaczną rolę w zapobieganiu infekcjom oczu. Możesz od czasu do czasu przemywać dziecku oczka solą fizjologiczną lub zakraplać kropelki (najlepiej te, które sprzedawane są w jednorazowych pojemniczkach) do oczu. Tym samym przyzwyczaisz swoje dziecko do zakraplania oczu, które stosuje dyplomowany ortoptysta (przed dokonaniem diagnozy ortoptycznej).

Do czynników zwiększających ryzyko zainfekowania oczu należą również zbiorniki wodne – basen, otwarte akweny. Jeśli Wasze dziecko uczęszcza na zajęcia na basenie, gdzie jest chlorowana woda, to zawsze po wyjściu z pływalni bądź w szatni niech przepłucze oczy kroplami. 

U dzieci (ale u dorosłych również) przeziębieniu z katarem oraz zapaleniu ucha często towarzyszy zapalenie spojówek.

Moje dziecko ma jęczmień!

Gdy w organizmie jest niedobór witamin z grupy B, to prawdopodobieństwo wystąpienia jęczmienia wzrasta. Jęczmień, to potoczna nazwa ropienia, który pojawia się na brzegu górnej bądź dolnej powieki.

Jakie są objawy jęczmienia? Do typowych objawów jęczmienia zalicza się: zaczerwienienie, obrzęk i lekki ból powieki. Zazwyczaj w ciągu doby od wystąpienia tych objawów pojawia się zbiornik z ropą na powiece, a oko zaczyna łzawić.

Sposoby na wyleczenie jęczmienia

Co możesz zrobić, aby ograniczyć nieprzyjemne symptomy, które pojawiły się wraz z wystąpieniem jęczmienia? Powstrzymaj dziecko przed rozdrapywaniem, pocieraniem, czy wyciskaniem zmiany ropnej na oku.

Leczenie jęczmienia opiera się m.in. na maściach z antybiotykiem. Zapobiegają one szerzeniu się infekcji na inne części oka. W trakcie trwania leczenia należy myć dziecku buzię, ręce. Ważne, aby pilnować tego, aby nikt inny z domowników nie używał ręczników dziecka, ponieważ infekcja może pojawić się również u niego.  

Kilka razy w ciągu dnia przykładaj do chorego oka dziecka ciepłe kompresy (z bawełnianej szmatki zwilżonej ciepłą wodą) na 15-20 minut.

Inną metodą – ale nim pojawi się grudka na powiece – jest pocieranie bolącego miejsca rozgrzaną, złotą częścią biżuterii albo obrączką, pierścionkiem. Złoto ma zadziwiające działanie na „kiełkujący jęczmień” – ból powinien ustąpić po kilku godzinach.

Mimo wszystko konieczne jest profesjonalne rozpoznanie u lekarza okulisty - zwłaszcza, gdy ból nie ustępuje i pojawił się ropny zbiorniczek na jednej z powiek.

Czy niemowlę może złapać infekcję oczu?

Tak, niemowlaki również narażone są na zainfekowanie oczu. Należy zaznaczyć, że oseski do 6. tygodnia życia nie wytwarzają łez. Gdy zatem zauważysz, że z oka niemowlaka wypływa wydzielina (o żółtym zabarwieniu), to nie ma powodów do niepokoju. To łagodny stan zapalny. Należy przemyć oczy dziecka solą fizjologiczną (dostępna w każdej aptece). Gdy to nie pomoże, to umów się na wizytę do lekarza okulisty, a przepisze niemowlakowi kropelki.

Kiedy niemowlę pociera oczy piąstkami i zauważysz, że ma zaczerwienione i lekko nabrzmiałe spojówki, to prawdopodobnie jest to zapalenie spojówek.  Nie ma powodów do paniki – udaj się po prostu z dzieckiem na wizytę do lekarza okulisty.

Zakraplanie oczu

W jaki sposób wpuszczać dziecku krople do oczu? Najpierw należy przemyć dziecku powieki czystym wacikiem. Następnie poproś je, aby położyło się na łóżeczku.  Czystymi palcami jednej ręki – kciukiem i palcem wskazującym (umyj ręce przed zakropleniem!) bardzo delikatnie rozchyl powieki. Drugą ręką wpuść 2-4 krople do wewnętrznego kącika. Postaraj się nie dotknąć oka końcówką opakowania, ani zbytnio nie rozciągaj powiek – wystarczy, że je lekko rozchylisz. Po czym niechaj dziecko chwilę poleży, jednocześnie mrugając. Nadmiar płynu wytrzyj chusteczką.

Artykuł powstał we współpracy z gabinetem okulistycznym dla dzieci prowadzonym przez Fundacje Zobaczyć Jutro w Warszawie. Zapraszamy do kontaktu z naszymi okulistami