Zakres uprawnień kierownika wycieczek szkolnych

Czy kierownik wycieczki może podpisać umowę z biurem podróży na organizację wycieczki krajowej lub zagranicznej?

Zakres uprawnień kierownika wycieczek szkolnych (fot. )

Czy takie uprawnienie ma tylko dyrektor szkoły? A może w regulaminie wycieczek można zawrzeć taką delegację dla kierownika ze względu na zapisy rozporządzenia o organizacji turystyki szkolnej.

Odpowiedź:

Kierownik wycieczki nie może podpisać umowy z biurem podróży, bo nie jest uprawniony do zawierania w imieniu szkoły umów o świadczenie usług, do których mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego (art. 750 Kc). Osoba reprezentująca zamawiającego usługę, działająca za stronę umowy w chwili jej zawarcia (składa podpis pod umową) musi być właściwie umocowana (uprawniona do występowania w cudzym imieniu), aby podpis złożony pod umową spowodował, że zostanie ona skutecznie zawarta, W związku z tym umowę cywilnoprawną powinien podpisać dyrektor działający na podstawie pełnomocnictwa udzielonego mu przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (art. 47 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym).

Rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki jasno definiuje obowiązki kierownika wycieczki (§ 10 rozporządzenia). Nie daje jednak podstaw, by upoważniać kierownika do podpisania umowy oświadczenie usługi turystycznej w sytuacji, gdy szkoła organizuje wycieczkę we współpracy z biurem podróży. Do dokonania czynności cywilnoprawnej upoważnienie lub delegacja zawarta w regulaminie wycieczek jest niewystarczającym umocowaniem, konieczne jest pełnomocnictwo (art. 96 Kc).

Uzasadnienie:

W myśl rozporządzenia MEN z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki organizatorem wycieczki szkolnej jest zawsze szkoła. Organizując wycieczkę dla swoich uczniów może przygotować ją we własnym zakresie lub skorzystać z propozycji przedsiębiorców turystycznych sprzedających lub oferujących do sprzedaży imprezy turystyczne, zlecając wykonanie usługi turystycznej np. biuru podróży. Jeśli chce skorzystać z oferty biura podróży musi zawrzeć z nim umowę. Zawarcie umowy w formie pisemnej wymaga dla swojej ważności podpisów stron na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli (art. 78 Kc).

Umowa o świadczenie usług jest umową prawa cywilnego, do której mają zastosowanie przepisy o zleceniu uregulowane w art. 750 Kodeksu cywilnego. Stronami takich umów mogą być:

• osoby fizyczne, które z chwilą uzyskania pełnoletności mogą samodzielnie we własnym imieniu dokonywać wszelkich czynności prawnych (art. 8 i 11 Kc),
• osoby prawne - jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną (art. 33 i art. 331Kc).

Zgodnie z art. 68 ust. 1 UPO dyrektor kieruje działalnością szkoły i reprezentuje ją na zewnątrz. Przepis ten nie daje dyrektorowi szkoły prawa do zawierania w jej imieniu umów cywilnoprawnych regulowanych przepisami Kodeksu cywilnego. Szkoły nie mają osobowości prawnej, dlatego też nie mogą być stroną takiej umowy. Zawierając umowę z biurem podróży dyrektor szkoły nie działa we własnym imieniu, ale reprezentuje jednostkę samorządu terytorialnego, która prowadzi daną szkołę. Uczestnicząc w obrocie cywilnoprawnym korzysta z osobowości prawnej jednostki samorządu terytorialnego. W przypadku gminnych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej sposób składania oświadczeń woli na zewnątrz reguluje art. 47 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Zgodnie z tym przepisem, oświadczenia te składają jednoosobowo kierownicy tych jednostek, działający na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez wójta, burmistrz lub prezydent miasta. Pełnomocnictwo jest pozwoleniem na wyrażenie woli w ich imieniu. Treść udzielonego dyrektorowi pełnomocnictwa rozstrzyga, jaki zakres kompetencji w tym zakresie on podsiada. W przypadku braku takiego pełnomocnictwa dyrektor za każdym razem powinien występować do organu prowadzącego o udzielenie pełnomocnictwa do podpisania konkretnej umowy. W sytuacji, gdy pełnomocnik (dyrektor szkoły) zawrze umowę bez odpowiedniego umocowania lub przekraczając jego zakres to, aby umowa była ważna, musi zostać potwierdzona przez mocodawcę (wójta, burmistrz lub prezydent miasta). Druga strona może wyznaczyć odpowiedni termin do potwierdzenia umowy. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu umowa nie obowiązuje, a pełnomocnik obowiązany jest do zwrotu tego, co otrzymał od drugiej strony w wykonaniu umowy, oraz do naprawienia szkody, którą druga strona poniosła przez to, że zawarła umowę, nie wiedząc o braku umocowania lub o przekroczeniu jego zakresu.

Zapamiętaj!

Dyrektor może ustanowić innego pełnomocnika tylko wtedy, gdy umocowanie takie wynika z treści pełnomocnictwa udzielonego przez wójta, burmistrz lub prezydent miasta (art. 106 Kc)

Podstawa prawna:

• Ustawa z 14 grudnia 2016 r. - Prawo oświatowe (Dz. U. z 2019 r., poz. 1148).
• Ustawa z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r., poz. 1145).
• Ustawa z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 506).
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. z 2018 r., poz. 1055).

Bożena Winczewska
Ekspert Portalu Oświatowego
www.portaloswiatowy.pl