Czterdzieści lat temu na ulice polskich miast wyjechały czołgi i wozy pancerne, Wojskowa Rada Ocalenia Narodowego nielegalnie wprowadziła stan wojenny

W Bolesławcu 13 grudnia był siarczysty mróz, nie było czołgów tylko patrole wojskowe i milicyjne.

Stan wojenny 1981 (fot. z albumu muzeum ceramiki)

REKLAMA

Czterdzieści  lat temu, w niedzielę 13 grudnia 1981 roku o 6 rano Polskie Radio nadało wystąpienie generała Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju.  Ale stan wojenny wprowadzono praktycznie już o północy z 12 na 13 grudnia.

Oto fragmenty przemówienia Wojciecha Jaruzelskiego nadane przez telewizję państwową.

 Jak podają źródła niezależne,blisko sto ofiar śmiertelnych, prawie 10 tysięcy osób internowanych, tysiące Polaków było szykanowanych, prześladowanych, wyrzucanych z pracy, a także zmuszanych do emigracji w czasie stanu wojennego.

Internowano wiele osób w tym  przewodniczącego Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego "Solidarność' Lecha Wałęsę, późniejszego, pierwszego wybranego w wyborach bezpośrednich prezydenta Polski.

Ofiarami byli między innymi: górnicy kopalni Wujek, demonstrujący w Gdańsk, Kielcach, Krakowie, Lubinie, Nowej Hucie, Poznaniu, Warszawie, we Wrocławiu oraz w innych miejscowościach,.

W dniu 13 grudnia 1981 roku na ulice wielu polskich miast wjechały czołgi i wozy pancerne, w dniu wprowadzenia stanu wojennego w działaniach wzięło udział około siedemdziesiąt tysięcy żołnierzy Wojska Polskiego, trzydzieści tysięcy funkcjonariuszy MSW.

Bezpośrednio na ulicach miast pojawiło się: 1750 czołgów, 1400 pojazdów opancerzonych, 500 wozów bojowych i ponad 9000 samochodów wojskowych, kilka eskadr helikopterów i samoloty transportowe.

Wprowadzono godzinę milicyjną początkowo o godz. 19.00, a potem od 22.00 do 6.00. Co oznaczało, że, bez specjalnego zezwolenie nie można było poruszać się po terenie, miast, wsi. Za wychodzenie z domu groziła kara więzienia do kary śmierci włącznie.

Wstrzymano wydawanie prasy poza "Trybuną Ludu" i "Żołnierzem Wolności". Wprowadzono cenzurę korespondencji i kontrolę bezpośrednią rozmów telefonicznych ( tzw. rozmowy kontrolowane).

W pierwszym dniu stanu internowano i aresztowano ponad 5000 osób,

Za nieprzestrzeganie ogłoszonego dekretu o stanie wojennym groziła kara więzienie do kary śmierci włącznie.

W Bolesławcu w  dniu 13 grudnia 1981 roku nie było na ulicach czołgów ani wozów pancernych.W wieżowcu działał komisarz wojskowy i jemu wszystko w mieście było podporządkowane.

Pojawiły się patrole wojsko - milicyjne. Wyjazd poza teren Bolesławca był możliwy po uzyskaniu zezwolenia, przepustki. Z terenu Bolesławca i regionu internowano wiele osób. Zawieszono działalność związków zawodowych.

W mieście był względny spokój, temperatura powietrza wynosiła około minus 20 stopni.

Stan wojenny i jego skutki według wielu nie został do tej pory rozliczony.  Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 roku a zniesiono go 22 lipca 1983 roku.

Przejęcie władzy przez wojsko jeszcze pogrążyło Polskę w kryzysie i w końcu doprowadziło do przełomu polityczno - gospodarczego w 1989 roku. Okrągłego stołu i wolnych wyborów.

Trwają dyskusje czy wprowadzenie stanu wojennego było mniejszym złem i czy zapobiegło wkroczeniu wojsk sowieckich do Polski?

( Wikipedia)