Walka o benzynę, serie podpaleń i pękające węże - początki Straży Pożarnej w Bolesławcu

O początkach polskiej straży ogniowej w naszym mieście wiadomo bardzo niewiele, ale jedno jest pewne - pierwsi strażacy ewidentnie mieli co robić.

Stary wóz strażacki przy remizie OSP w Ocicach, należący kiedyś do OSP Kraszowice (fot. Dariusz Gołębiewski)

Z całą pewnością Miejska Straż Pożarna w Bolesławcu istniała już 13 sierpnia 1945 roku, ponieważ z tego dnia pochodzi najstarszy dotyczący jej dokument. Napisał go Powiatowy Komendant Straży Pożarnej w Bolesławcu, Bolesław Sysak, potwierdzając że w mieście istnieje czynna remiza ze strażnicą i prosząc władze Bolesławca o doprowadzenie do tych budynków prądu oraz zainstalowanie tam sygnalizacji alarmowej.

Pracy dla strażaków było mnóstwo - pożary wybuchały nawet po kilka razy dziennie, a często miały miejsce nie tylko w mieście, ale też w okolicznych lasach. Strażacy byli też angażowani do porządkowania miasta i jako jedna z kluczowych służb musieli dbać o bezpieczeństwo w regionie silnie nasyconym czerwonoarmistami i szabrownikami, w ponad 60 procentach mniej lub bardziej zniszczonym.

Już tydzień później komendant Sysak wnioskował do burmistrza Bolesławca o 50 litrów benzyny i 3 litry oliwy do mieszanki, aby móc zasilić kluczową dla strażaków motopompę. Miasto najwyraźniej nie miało takich zasobów, co zresztą nie było niczym dziwnym - w tamtym okresie brakowało benzyny nawet na zasilenie nielicznych służbowych samochodów - więc burmistrz poprosił o pomoc rządowego pełnomocnika, tymczasowo zastępującego starostę. Czy ta pomoc została udzielona, z braku odpowiednich źródeł trudno jest dzisiaj stwierdzić.

Tuż po wojnie straż musiała korzystać głównie ze sprzętu po niemieckich strażakach, który udało się znaleźć w zniszczonym mieście. Takie znaleźne wyposażenie było już poważnie uszkodzone i często się zdarzało, że podczas akcji gaśniczych pękały węże strażackie, nie wytrzymujące wysokiego ciśnienia wody. Dodatkowo władze miasta, mimo apeli ze strony komendanta Sysaka, jeszcze w połowie września 1945 roku nie zorganizowały sekcji kominiarskiej (koniecznie trzeba było oczyścić kominy z sadzy). Pilnym zadaniem było uporządkowanie wszystkich budynków z łatwopalnych śmieci, czego też nie udało się zrealizować.

Głównym atutem powstającej straży była poniemiecka motopompa typu Fischer ze Zgorzelca, nosząca numer seryjny 7486, mająca siłę 29 koni mechanicznych i zdolna do wystrzeliwania 800 litrów wody na minutę. Straż pozyskała ją od okupacyjnych władz sowieckich, co było dowodem wdzięczności za uratowanie ich placówki przy ulicy Kolejowej (dzisiejsza Daszyńskiego). Strażacy dysponowali też nieznaną ilością węży strażackich, pozbawioną kół sikawką, dziewięcioma drabinami i innymi sprzętami. Na stanie było zaledwie siedem hełmów strażackich, osiem masek gazowych i jedna (!) łopata.

Jednocześnie poza gaszeniem pożarów i pomaganiem mieszkańcom na straż były nakładane także inne obowiązki. 24 września 1945 roku burmistrz Bolesławca zawnioskował do komendanta Sysaka, aby ten przydzielił mu jednego ze strażaków do pilnowania ratusza poza godzinami urzędowania. Miasto nie było w stanie zatrudnić do tego woźnego, więc oczekiwało, że bezpieczeństwo w Urzędzie Miejskim zapewni strażak. Czy tak się stało? Nie wiadomo, ponieważ nie zachowała się odpowiedź komendanta na tę prośbę.

Liczba czynnych strażaków w Bolesławcu była bardzo poważnym problemem. W styczniu 1946 roku komendant Sysak, tytułujący się wówczas jako sierżant pożarnictwa, stwierdzał że straż powinna mieć dwie sekcje bojowe, po dziewięć osób każda, a tymczasem poza nim samym w bolesławieckiej Straży służyło tylko 7 Polaków i 8 Niemców. Dopiero z czasem, gdy Niemcy byli wysiedlani, a do naszego powiatu zaczęli masowo przybywać osadnicy z Jugosławii, straż uległa całkowitej polonizacji.

Źródła:

Archiwum Państwowe we Wrocławiu Oddział w Bolesławcu, akta Miejskiej Rady Narodowej Zarządu Miejskiego w Bolesławcu, sygn. 127, 128.
A. Baniecki, Powiat bolesławiecki 1945-1950, Bolesławiec 2019.

Dariusz Gołębiewski
współpracownik portalu i gazety Bolec.Info. Autor działu "Okruszki historii", historyk.

Kontakt z Redakcją: e-mail: [email protected] - tel. +48 693-375-790

Walka o benzynę, serie podpaleń i pękające węże - początki Straży Pożarnej w Bolesławcu

~~Ciemnobłękitny Groszek niezalogowany
16 listopada 2024r. o 22:37

~~Malinowa Scewola napisał(a):
Ktoś napisał: ~~Ciemnobłękitny Groszek napisał(a):
Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Dariusz Gołębiewski napisał(a): Strażacy byli też angażowani do porządkowania miasta i jako jedna z kluczowych służb musieli dbać o bezpieczeństwo w regionie silnie nasyconym czerwonoarmistami i szabrownikami, w ponad 60 procentach mniej lub bardziej zniszczonym.

Panie Dariuszu, pisze Pan o nasyceniu rejonu bolesławieckiego przez czerwonoarmistów i szabrowników a dlaczego Pan nie wspomniał o bandytach z Werwolfu? o których można poczytać w opowieści Ś.P. Elżbiety Erban "Oczami dziecka".

Działalność Werwolfu w okolicach Bolesławca była marginalna, a największa akcja Niemców to atak na cegielnię w Czernej. Tekst dotyczy tylko Bolesławca, a jako że nie mam żadnych dokumentów potwierdzających akcje niemieckiego podziemia w mieście w 1945 roku (choć mam ciekawe dokumenty o pojedynczych Niemcach, którzy lżyli polskich urzędników i to mógłby być ciekawy wątek na osobny tekst), to o tej kwestii nie wspominam.

W tych wspomnieniach Pani Ergan było o niemieckiej lekarce która usuwała SSmanom te ich grupy krwi w jej mieszkaniu w Bolesławcu, i nocnych strzelaninach w mieście z nimi, i ciekawosta ta lekarka była kochanicą ruskiego oficera i razem uciekli na Zachód,

Zgłoś do moderacji Odpowiedz

~~Jaskrawoniebieski Świerk niezalogowany
17 listopada 2024r. o 6:06

Ciekawe, ciekawe...

Zgłoś do moderacji Odpowiedz

~~Cyklamenowa Bergenia niezalogowany
17 listopada 2024r. o 8:19

~~Indygowa Firletka napisał(a):
Ktoś napisał: ~~Dariusz Gołębiewski napisał(a):
Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Arek napisał(a): Warto porozmawiać na ten temat z synem uwczesnego komendanta panem Janem Sysakiem który ma zdjęcia i dokumenty z okresu powstawania straży w naszym mieście

Dziękuję za informację, to byłby cenny kontakt.
Szukam kontaktu do pana Jana Sysaka ktoś pomoże? Jestem wnukiem jednego z pierwszych strażaków bolesławieckich
Czy pana Dziadek mieszkal w Boleslawcu na ul,Westerplatte ,Bo tam mieszkal kiedys strazak tylko ja jako dziecko pamietam pogrzeb jego,strazacy byli,

Zgłoś do moderacji Odpowiedz

~~Szkarłatny Przebiśnieg niezalogowany
18 listopada 2024r. o 10:17

~~Cyklamenowa Bergenia napisał(a):
Ktoś napisał: ~~Indygowa Firletka napisał(a):
Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Dariusz Gołębiewski napisał(a): Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Arek napisał(a): Warto porozmawiać na ten temat z synem uwczesnego komendanta panem Janem Sysakiem który ma zdjęcia i dokumenty z okresu powstawania straży w naszym mieście

Dziękuję za informację, to byłby cenny kontakt.
Szukam kontaktu do pana Jana Sysaka ktoś pomoże? Jestem wnukiem jednego z pierwszych strażaków bolesławieckich Czy pana Dziadek mieszkal w Boleslawcu na ul,Westerplatte ,Bo tam mieszkal kiedys strazak tylko ja jako dziecko pamietam pogrzeb jego,strazacy byli,

Zgłoś do moderacji Odpowiedz

~~pinochet niezalogowany
19 listopada 2024r. o 11:34

~~Ciemnobłękitny Groszek napisał(a):
Ktoś napisał: ~~Malinowa Scewola napisał(a):
Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Ciemnobłękitny Groszek napisał(a): Ktoś napisał: Ktoś napisał: ~~Dariusz Gołębiewski napisał(a): Strażacy byli też angażowani do porządkowania miasta i jako jedna z kluczowych służb musieli dbać o bezpieczeństwo w regionie silnie nasyconym czerwonoarmistami i szabrownikami, w ponad 60 procentach mniej lub bardziej zniszczonym.

Panie Dariuszu, pisze Pan o nasyceniu rejonu bolesławieckiego przez czerwonoarmistów i szabrowników a dlaczego Pan nie wspomniał o bandytach z Werwolfu? o których można poczytać w opowieści Ś.P. Elżbiety Erban "Oczami dziecka".

Działalność Werwolfu w okolicach Bolesławca była marginalna, a największa akcja Niemców to atak na cegielnię w Czernej. Tekst dotyczy tylko Bolesławca, a jako że nie mam żadnych dokumentów potwierdzających akcje niemieckiego podziemia w mieście w 1945 roku (choć mam ciekawe dokumenty o pojedynczych Niemcach, którzy lżyli polskich urzędników i to mógłby być ciekawy wątek na osobny tekst), to o tej kwestii nie wspominam.
W tych wspomnieniach Pani Ergan było o niemieckiej lekarce która usuwała SSmanom te ich grupy krwi w jej mieszkaniu w Bolesławcu, i nocnych strzelaninach w mieście z nimi, i ciekawosta ta lekarka była kochanicą ruskiego oficera i razem uciekli na Zachód,

Autor artykułu nie byłby sobą, jeśli nie skorzystałby z okazji i nie dokopał żołnierzom bohaterskiej Armii Radzieckiej.

Zgłoś do moderacji Odpowiedz

Wypowiedz się:

Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami użytkowników serwisu. Bolec.Info nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii i wypowiedzi, a osoba zamieszczająca wypowiedź może ponieść za jej treść odpowiedzialność karną i cywilną. Bolec.Info zastrzega sobie prawo do moderowania wszystkich opublikowanych wypowiedzi, jednak nie bierze na siebie takiego obowiązku. Pamiętaj, że dodając zdjęcie deklarujesz, że jesteś jego autorem i przekazujesz Wydawcy Bolec.Info prawa do jego publikacji i udostępniania. Umieszczając cudze zdjęcia możesz złamać prawo autorskie. Bolec.Info nie ponosi odpowiedzialności za publikowane zdjęcia.

Daj nam Cynk - zgarnij nagrodę!

Byłeś świadkiem jakiegoś wypadku lub innego zdarzenia? Wiesz coś, o czym my nie wiemy albo jeszcze nie napisaliśmy? Daj nam znać i zgłoś swój temat!

Wypełnij formularz lub wyślij pod adres: [email protected].

Kontakt telefoniczny z Redakcją Bolec.Info: +48 693 375 790 (przez całą dobę).

REKLAMA